Ngày nay, khi mua đất và xây nhà, liệu quan niệm của người xưa còn phù hợp? Trong cuộc sống hiện đại, nhiều lời dạy của tổ tiên vẫn được lưu truyền qua các thế hệ. Một trong những câu nói ấy là: “Dại xây nhà hướng Tây, ngốc mua đất cạnh chùa.” Vậy ý nghĩa thật sự của câu này là gì?
Tại sao không nên xây nhà hướng Tây?
Theo quan niệm dân gian, nhà hướng Tây thường không thuận lợi, vì “nhà hướng Tây, cây còn khó sống.” Điều này xuất phát từ thực tế là buổi chiều, hướng Tây chịu ánh nắng gay gắt, dễ gây nóng bức và ngột ngạt.
Thời xưa, khi nhà cửa chủ yếu làm bằng đất, mái tranh, vật liệu dễ bắt nhiệt, ánh nắng chiếu từ hướng Tây dễ làm nhà trở nên oi bức, thậm chí có nguy cơ gây hỏa hoạn nếu bếp gần đó. Nhà hướng Tây cũng giữ nhiệt lâu vào buổi tối, khiến không gian ngột ngạt, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe.
Theo quan niệm dân gian, nhà hướng Tây thường không thuận lợi, vì “nhà hướng Tây, cây còn khó sống.”
Người xưa thường chọn hướng Nam cho ngôi nhà để đón gió mát tự nhiên, tránh nắng gay gắt buổi sáng từ hướng Đông và chiều từ hướng Tây, đồng thời giảm ảnh hưởng của gió lạnh từ hướng Bắc. Vì không có thiết bị làm mát như hiện nay, việc tránh hướng Tây là cách tối ưu để tạo không gian sống thoải mái.
Về phong thủy, hướng Tây còn được coi là biểu tượng của sự suy tàn, vì đó là nơi mặt trời lặn, mang hàm ý suy giảm. Trong khi đó, hướng Nam lại được xem là hướng của quyền uy, thịnh vượng. Chính vì thế, người xưa thường e ngại hướng Tây và ưu tiên chọn hướng Nam khi xây nhà.
Có nên mua đất gần chùa?
Theo quan niệm dân gian, chùa chiền thường được xây dựng ở vùng núi cao hoặc đồng vắng xa dân cư. Người xưa thường tránh chọn đất ở gần chùa, một phần vì đất đai rộng rãi dễ lựa chọn, một phần vì kiêng kị do chùa là nơi linh thiêng.
Chùa chiền là nơi tôn nghiêm, với tiếng tụng kinh, gõ mõ mỗi ngày, là nơi có thần Phật nhưng cũng được cho là có các vong linh. Không gian quanh chùa thường đầy khói hương, khách viếng thăm thường xuyên, nên sống gần đó có thể gây bất tiện.
Thứ nhất, tiếng tụng kinh và mùi hương nhang có thể làm nhiều người khó chịu. Thứ hai, vì chùa mang tính tâm linh nên ở gần có thể ảnh hưởng đến phong thủy của gia chủ. Thứ ba, năng lượng âm từ chùa có thể tác động lên đời sống sinh hoạt của cư dân gần đó.
Theo quan niệm xưa, người dân thường không sống cạnh chùa vì chùa được xem là không gian thuộc về thế giới tâm linh, khác biệt với đời sống trần tục của con người.
Liệu quan niệm này có còn đúng ngày nay?
Quan niệm này vẫn có phần hợp lý, nhưng với lối sống hiện đại, nhiều người sẵn sàng mua đất gần chùa hoặc xây nhà hướng Tây vì các tiêu chí khác được ưu tiên hơn. Ngày nay, hướng nhà không chỉ dựa theo phong thủy mà còn theo kinh tế và hạ tầng giao thông. Nếu nhà hướng Tây lại nằm trên mặt đường lớn, việc chọn hướng này cũng được chấp nhận.
Với đất gần chùa, nhiều gia đình sống ổn định và thậm chí kinh doanh phát đạt nhờ lượng người đến chùa đông. Đời sống tâm linh phát triển giúp nhiều hộ dân gần chùa phát triển buôn bán. Tuy vậy, sống gần chùa có thể phải quen với tiếng kinh kệ và hương nhang. Quan niệm truyền thống vẫn còn giá trị, nhưng trong bối cảnh hiện đại, mỗi người đều có những tính toán linh hoạt hơn.